Hóc Môn đang vươn mình phát triển mạnh mẽ cùng Thành phố Hồ Chí Minh; với những nét văn hóa đặc sắc, truyền thống yêu nước cách mạng và nhiều di tích văn hóa lịch sử của cha anh đi trước.
» Xem thêm: Các quán lẩu ngon bạn nên thử ăn khi đến Hóc Môn
Nói đến Quê hương Hóc Môn- Bà Điểm, người ta thường nghĩ ngay về vùng đất 18 Thôn Vườn Trầu (Thập bát Phù viên) năm xưa, hình thành và phát triển gắn liền với quá trình xây dựng 300 năm Sài Gòn- TP Hồ Chí Minh. Đây là vùng đất giàu truyền thống yêu nước cách mạng từ bao đời nay, đã sản sinh ra nhiều lớp người con ưu tú, trọn đời hy sinh vì dân, vì nước, được nhân dân cả nước biết đến như: Nguyễn Ảnh Thủ, Phan Văn Hớn, Nguyễn An Ninh, Nguyễn An Khương, Bùi Văn Ngữ, Bùi Văn Thủ, Phan văn Đối, Phan văn Nối, Nguyễn Thị Sóc, Trịnh Thị Miếng, Nguyễn Văn Bứa, Trần Văn Danh, Tô Ký, Hồ Thị Bi…
Đặc biệt, Hóc Môn- Bà Điểm còn là nơi duy nhất ở Nam Bộ, được Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam chọn làm Căn cứ địa, bí mật hoạt động để lãnh đạo phong trào cách mạng cả nước thời kỳ 1936- 1939; là nơi diễn ra các sự kiện quan trọng: Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 4, thứ 5, nhất là nghị quyết Hội nghị Trung ương 6- khóa I, họp tháng 9/1939 tại nhà ông Trần Văn Hy ở xã Bà Điểm do đồng chí Nguyễn Văn Cừ- Tổng Bí thư chủ trì, quyết định chuyển hướng chiến lược cách mạng Việt Nam, tạm gác khẩu hiệu ruộng đất, chuyển sang đấu tranh vũ trang giành lại chính quyền về tay nhân dân, đưa đến cuộc Khởi nghĩa Nam kỳ 23/11/1940, Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng 8/1945. Vì là nơi xuất phát chủ trương này, nên Hóc Môn còn được gọi là quê hương Nam kỳ Khởi nghĩa.
Hóc Môn có nhiều di tích văn hóa lịch sử, trong đó có 2 Di tích cấp Quốc gia là Khu tưởng niệm liệt sĩ Ngã Ba Giồng ở xã Xuân Thới Thượng, Bảo tàng Hóc Môn- cạnh trụ sở UBND huyện hiện nay; 5 di tích cấp Thành phố là Đền thờ ông Phan Công Hớn tại xã Bà Điểm, Nhà di tích Xuân Thới Đông xã Xuân Thới Đông- nơi phát lệnh Khởi nghĩa Nam kỳ năm 1940, Chùa Thiên Quang xã Trung Chánh, Tổ đình Tân Thới Nhì ở Thị trấn Hóc Môn, đình Tân Thới Tam ở xã Thới Tam Thôn. Ngoài ra, còn có nhiều đình làng xa xưa, ghi dấu thời khai hoang lập ấp tồn tại đến nay như đình Tân Thới Nhứt (xã Bà Điểm), đình Thần Xuân Thới Thượng (xã Xuân Thới Thượng), đình Bình Lý (xã Đông Thạnh); đình Tân Thới Tứ (xã Thới Tam Thôn)…các di tích Khu trường bắn Nhà thương Giếng Nước- nay trong khuôn viên Bệnh viện Hóc Môn, Bia tưởng niệm Cầu Xáng xã Tân Hiệp… và rất nhiều địa chỉ đỏ ở khắp các xã- thị trấn trong các thời kỳ kháng chiến…
Hàng năm người dân Hóc Môn, Bà Điểm đều trang trọng tổ chức Họp mặt truyền thống xã Bà Điểm- Tân Thới Nhất vào ngày mùng 7 Tết; tổ chức Lễ giỗ ông Phan Văn Hớn, ấp Bắc Lân, xã Bà Điểm, vào ngày 25/2 (âm lịch)… Tổ chức dâng hương, dâng hoa, các điểm di tích dịp Lễ, Tết, tưởng nhớ công ơn và phát huy truyền thống yêu nước anh hùng của các bậc cha anh đi trước, mở đường cho cháu con có được cuộc sống ấm no, hạnh phúc ngày nay.
Nơi đây còn mang nhiều nét bản sắc văn hóa dân tộc, đặc biệt gắn liền với phong tục ăn trầu cau của người Việt Nam. Tại xã Bà Điểm ngày nay, tuy qúa trình đô thị hóa phát triển rất mạnh, nhưng vẫn còn một số hộ dân duy trì được những vườn trầu xanh thắm, những vườn cau cao vút, gợi nhớ lại những nét đặc trưng của người dân Nam Bộ, sống cởi mở, chân tình, hòa đồng và thân thiện. Ngoài những sản phẩm là trầu cau, thể hiện gắn bó tình nghĩa vợ chồng, anh em; Hóc Môn còn nổi tiếng với những đặc sản một thời vang danh như heo quay, bánh hỏi, bánh thuẩn, nem Bà Điểm đi liền đế Hóc Môn…
Đấy là những nét văn hóa lịch sử, đặc thù của nhân dân Hóc Môn, Bà Điểm, góp phần điểm tô trang sử vàng của Thành phố, Đất nước thân yêu. Nhiều con đường, ngôi trường tại huyện và Thành phố được mang tên những người con của mảnh đất Hóc Môn như: Nguyễn An Ninh, Tô Ký, Trần Văn Danh, Nguyễn Văn Bứa, Nguyễn Thị Sóc, Trịnh Thị Miếng, Nguyễn Thị Thử… những tên tuổi ấy sẽ sống mãi với thời gian, để thế hệ hôm nay và mai sau luôn ghi nhớ, tự hào và phát huy tính năng động, sáng tạo, tinh thần tiến công, khắc phục khó khăn, vươn lên trong công cuộc dựng xây và bảo vệ quê hương đất nước vững bền.
Hóc Môn đang vươn mình phát triển mạnh mẽ cùng Thành phố Hồ Chí Minh; với những nét văn hóa đặc sắc, truyền thống yêu nước cách mạng và nhiều di tích văn hóa lịch sử của cha anh đi trước, tuổi trẻ Hóc Môn hôm nay nguyện rèn đức – luyện tài, không ngừng học tập, chung tay xây dựng mảnh đất anh hùng ngày càng giàu đẹp, nghĩa tình; tô điểm đậm đà bản sắc văn hóa Hóc Môn vươn cao trong thời đại mới.
THẾ KHANG